De pijn van een verdeelde natie: Het dagboek van Farid tijdens de verdeling van India en Pakistan

In augustus 1947 veranderde de kaart van Zuid-Azië voorgoed. Het Britse koloniale rijk trok een lijn door het hart van India, waarmee het land werd verdeeld in India en Pakistan. Dit leidde tot een van de grootste gedwongen volksverhuizingen in de geschiedenis, met naar schatting 15 miljoen mensen die hun huizen moesten verlaten. Farid, een jonge moslim uit een klein dorp in Uttar Pradesh, was een van hen. Zijn dagboek biedt een persoonlijke blik op de tragedie die zich ontvouwde.

De stilte was ondraaglijk. Farid liep door zijn huis, zijn vingers langs de muren strijkend, alsof hij afscheid nam. Zijn familie woonde al generaties lang in dit dorp, een plek waar moslims en hindoes zij aan zij leefden. Maar nu was alles anders. Spanningen tussen religieuze gemeenschappen hadden het dagelijks leven onmogelijk gemaakt. Wat ooit buren waren, waren nu vijanden geworden.

Farid’s moeder had de avond ervoor de belangrijkste spullen ingepakt: kleding, wat geld en een klein familiekistje. De rest moest achterblijven. Buiten hoorde hij het geroezemoes van andere families die zich klaarmaakten voor dezelfde reis. De geruchten gingen dat treinen richting Pakistan werden aangevallen, dat hele dorpen in vlammen opgingen. Maar er was geen keus. Blijven was nog gevaarlijker.

Het vertrek van miljoenen

De verdeling van India en Pakistan dwong miljoenen mensen hun leven achter te laten. Moslims vluchtten naar het nieuw gevormde Pakistan, terwijl hindoes en sikhs naar India trokken. De reis was vaak levensgevaarlijk. Geweld brak uit langs de grensgebieden, waar gewapende bendes treinen aanvielen en hele dorpen afslachtten. Naar schatting kwamen tijdens deze migratie 1 tot 2 miljoen mensen om het leven.

Farid en zijn familie arriveerden bij het station, dat een zee van chaos en wanhoop was. Mensen schreeuwden, kinderen huilden, en gezinnen probeerden elkaar niet kwijt te raken in de menigte. Toen de trein eindelijk aankwam, was het alsof de tijd stil stond. De wagon zat al overvol, maar toch probeerden nog meer mensen naar binnen te dringen. Farid hield de hand van zijn jongere zus stevig vast terwijl ze zich door de massa worstelden.

De reis door vijandig gebied

De treinreis was een hel. Farid zat op de vloer van de wagon, ingeklemd tussen zijn moeder en een oude man die constant fluisterde over zijn achtergelaten boerderij. De lucht was verstikkend en de hitte ondraaglijk. Water was schaars, en wat er was, werd gedeeld met kinderen en ouderen.

Buiten de trein zagen ze de verwoestingen van de deling. Verbrande dorpen, verlaten huizen, en lichamen langs de spoorlijn. Dit was niet zomaar een migratie; het was een catastrofe. Treinen vol vluchtelingen werden aangevallen door bendes die wraak wilden nemen. Hele wagons werden afgeslacht. Farid hoorde verhalen over “dodentreinen” die leeg, maar vol met lijken, de grens bereikten.

De angst was overal voelbaar. Iedere keer dat de trein stopte, hield iedereen zijn adem in. Was dit het einde? Farid keek naar zijn vader, die probeerde sterk te blijven voor de familie, maar in zijn ogen zag hij dezelfde angst die iedereen voelde.

Het ontstaan van nieuwe grenzen

Terwijl Farid en zijn familie hun leven riskeerden om Pakistan te bereiken, werden elders nieuwe grenzen getrokken. De Radcliffe-lijn, genoemd naar de Britse advocaat Cyril Radcliffe die de grens in slechts vijf weken had getekend, sneed door dorpen, gemeenschappen en families. Deze lijn bepaalde wie een moslimstaat zou krijgen en wie in een hindoe-meerderheidsland zou blijven. Maar het proces was haastig en onnauwkeurig, wat leidde tot conflicten en verwarring.

Sir Cyril Radcliffe

De verdeling van Punjab, een van de meest gewelddadige regio’s tijdens de scheiding, zorgde voor bloedige gevechten tussen moslims, hindoes en sikhs. Tegelijkertijd vluchtten mensen uit Bengalen naar het oosten of westen, afhankelijk van hun religie. Dit was niet alleen een politieke gebeurtenis, maar een menselijke tragedie op ongekende schaal.

Aankomst in een onbekend land

Na dagen van uitputting bereikte de trein eindelijk Lahore, een stad die nu deel uitmaakte van Pakistan. Maar wat Farid zag, was niet de hoopvolle toekomst waar hij op had gehoopt. De stad was overvol met vluchtelingen zoals hij, mensen die alles hadden verloren. Tentenkampen stonden op modderige velden, gevuld met gezinnen die probeerden te overleven met wat ze hadden.

Farid hielp zijn vader met het opzetten van een geïmproviseerde schuilplaats. Overal hoorde hij verhalen van verlies en verdriet. Een man sprak over zijn zoon die tijdens de reis was vermoord. Een vrouw huilde om haar huis dat in brand was gestoken. Maar te midden van al deze ellende zag Farid ook iets anders: de veerkracht van mensen. Ondanks alles probeerden ze door te gaan, plannen te maken, en een nieuw leven op te bouwen.