De Frans-Mexicaanse Oorlog: Hoe Frankrijk probeerde een keizerrijk te stichten in Mexico
De Frans-Mexicaanse Oorlog (1861-1867) is een fascinerend, maar vaak onderbelicht conflict in de wereldgeschiedenis. Het was een strijd die begon met Europese ambities en eindigde met de Mexicaanse overwinning tegen een van de machtigste naties van die tijd. Wat dreef Frankrijk ertoe om Mexico binnen te vallen, en hoe wisten de Mexicanen zich hiertegen te verzetten?
In de jaren 1860 stond Mexico er financieel slecht voor. Het land was net hersteld van een burgeroorlog tussen conservatieven en liberalen. De nieuwe president, Benito Juárez, besloot een moratorium in te stellen op de buitenlandse schulden van Mexico. Deze beslissing zette kwaad bloed bij Europese landen, waaronder Frankrijk, Groot-Brittannië en Spanje, die Mexico geld hadden geleend.
In 1861 stuurden deze drie landen een gezamenlijke expeditie naar de Mexicaanse kust om diplomatieke druk uit te oefenen. Groot-Brittannië en Spanje kozen al snel voor een vreedzame oplossing, maar Frankrijk, onder leiding van keizer Napoleon III, zag dit als een kans om Mexico politiek en economisch te controleren.
Napoleon III’s plannen voor een Mexicaans keizerrijk
Napoleon III had grootse plannen. Hij wilde een Europeesgezind keizerrijk in Mexico oprichten dat hem economische voordelen zou opleveren en Frankrijk meer invloed in Amerika zou geven. Dit idee sloot aan bij de conservatieve elite van Mexico, die de liberale hervormingen van Benito Juárez wilden terugdraaien.
In 1862 stuurde Frankrijk troepen om het land binnen te vallen. Napoleon III vond een geschikte marionet in Maximiliaan van Habsburg, een Oostenrijkse aartshertog. Hij werd naar Mexico gestuurd om daar als keizer Maximiliaan I te regeren.
De Slag bij Puebla en het Mexicaanse verzet
In de eerste fase van de oorlog werden de Franse troepen geconfronteerd met onverwacht hevig verzet. Op 5 mei 1862 vond de Slag bij Puebla plaats, waarin een slecht bewapend Mexicaans leger onder leiding van generaal Ignacio Zaragoza erin slaagde de Fransen te verslaan. Deze overwinning gaf Mexico hoop en wordt vandaag de dag gevierd als Cinco de Mayo.
Maar de Fransen lieten zich hierdoor niet ontmoedigen. In 1863 hergroepeerden ze zich en namen uiteindelijk Mexico-Stad in. Maximiliaan werd uitgeroepen tot keizer van Mexico.
Maximiliaans keizerrijk
Hoewel Maximiliaan aan de macht was, werd zijn heerschappij gekenmerkt door instabiliteit. Hij probeerde enkele liberale hervormingen door te voeren, zoals landhervormingen en de afschaffing van bepaalde privileges voor de elite. Dit maakte hem echter impopulair bij zijn conservatieve bondgenoten.
Ondertussen bleef Benito Juárez verzet organiseren vanuit het noorden van Mexico, gesteund door guerrillatroepen en een groeiende volksbeweging.
De rol van de Verenigde Staten
De Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) zorgde ervoor dat de Verenigde Staten zich niet actief konden bemoeien met de Franse interventie. Maar na het einde van die oorlog begonnen de Amerikanen de Monroe-doctrine te handhaven, die Europese inmenging in Amerika verbood.
Met diplomatieke druk en militaire dreiging zorgden de VS ervoor dat Napoleon III zijn troepen uit Mexico terugtrok. In 1867 verlieten de laatste Franse soldaten het land, waardoor Maximiliaan zonder steun achterbleef.
De executie van Maximiliaan
Maximiliaan werd gevangen genomen door het Mexicaanse leger. Ondanks internationale oproepen om hem te sparen, werd hij in juni 1867 geëxecuteerd. Dit markeerde het einde van het kortstondige Franse avontuur in Mexico en herstelde de republiek onder Benito Juárez.
