De Amerikaanse invasie van Rusland: Een vergeten hoofdstuk uit de geschiedenis

Wist je dat Amerikaanse troepen ooit voet zetten op Russische bodem om daar te vechten? Na de Eerste Wereldoorlog, in een periode van chaos en revolutie, stuurden de Verenigde Staten soldaten naar Rusland om deel te nemen aan een interventie die vandaag de dag grotendeels onbekend is. Deze operatie, onderdeel van de bredere Geallieerde interventie in de Russische Burgeroorlog, had weinig succes en blijft een mysterieus en controversieel moment in de geschiedenis.

Waarom de VS Rusland binnenviel

De Amerikaanse invasie van Rusland vond plaats in de context van de Russische Burgeroorlog, die uitbrak na de Oktoberrevolutie van 1917. De Bolsjewieken onder leiding van Lenin namen de macht over en trokken zich terug uit de Eerste Wereldoorlog door de Vrede van Brest-Litovsk te sluiten met Duitsland.

Dit veroorzaakte paniek bij de voormalige bondgenoten van Rusland, zoals Groot-Brittannië, Frankrijk en de Verenigde Staten. Ze vreesden dat de Duitse troepen, nu niet meer bezig aan het oostfront, naar het westen zouden worden verplaatst. Daarnaast wilden ze voorkomen dat grote hoeveelheden wapens en voorraden die aan Rusland waren geleverd in handen van de Bolsjewieken zouden vallen.

Voor de VS en haar bondgenoten ging het niet alleen om militaire strategie, maar ook om het indammen van het opkomende communisme, dat werd gezien als een bedreiging voor de kapitalistische wereldorde.

De landing in Archangelsk en Vladivostok

In 1918 stuurde de Verenigde Staten twee expeditiemachten naar Rusland. De eerste, bekend als de Polar Bear Expedition, landde in Archangelsk, in het noordwesten van Rusland. Dit was een ijskoud en afgelegen gebied, waar Amerikaanse troepen moesten vechten tegen het Rode Leger in barre omstandigheden.

De tweede groep, bekend als de Siberian Expeditionary Force, werd naar Vladivostok gestuurd, in het verre oosten van Rusland. Hier moesten de Amerikaanse troepen samenwerken met Japanse, Britse en andere geallieerde troepen om strategische spoorlijnen en voorraden te beveiligen.

De strijd tegen de Bolsjewieken

De Amerikaanse troepen die naar Rusland werden gestuurd, bevonden zich al snel in een van de meest chaotische en grimmige conflicten van hun tijd. Het was geen traditionele oorlog tussen staten, maar een burgeroorlog waarin ze partij kozen voor de zogenaamde Witten, een losse coalitie van anti-Bolsjewistische krachten, tegenover het Rode Leger, de militaire vleugel van de Bolsjewieken. Deze strijd was allesbehalve eenvoudig, en de Amerikanen stonden voor enorme uitdagingen.

De Polar Bear Expedition: Gevechten in de ijskoude noordelijke frontlinie

De Polar Bear Expedition, gestationeerd in Archangelsk, kreeg te maken met het harde Arctische klimaat. Temperaturen daalden vaak tot -40 graden Celsius, en de troepen hadden niet de juiste uitrusting om deze extreme omstandigheden te trotseren. Hun missie was om samen met Britse en Franse troepen het noordelijke front te stabiliseren en de Bolsjewieken tegen te houden.

Ze voerden meerdere veldslagen tegen het Rode Leger in afgelegen gebieden, vaak met beperkte middelen en ondersteuning. Een van de zwaarste confrontaties vond plaats in januari 1919 bij het dorp Shenkursk, waar de Bolsjewieken een massale aanval lanceerden. Ondanks hun inspanningen werden de Amerikaanse en geallieerde troepen teruggedreven, wat een groot moreel verlies betekende.

De Amerikaanse soldaten hadden weinig begrip van hun missie. Voor veel van hen voelde het alsof ze als pionnen werden gebruikt in een conflict dat niets met hen te maken had. Het Rode Leger gebruikte bovendien guerrillatactieken, waardoor de Amerikanen constant op hun hoede moesten zijn voor verrassingsaanvallen en hinderlagen.

De Siberian Expeditionary Force: Een gevaarlijke patstelling

Aan de andere kant van Rusland bevonden Amerikaanse troepen zich in Vladivostok en langs de Trans-Siberische spoorlijn. Deze regio was politiek en militair even complex. De Amerikanen werkten samen met geallieerde troepen, waaronder de Japanners, die hun eigen agenda hadden en vaak niet bereid waren om nauw samen te werken.

De primaire taak van de Siberian Expeditionary Force was het beschermen van voorraden en het beveiligen van de spoorlijn tegen Bolsjewistische sabotage. Dit bleek een zware taak, aangezien het Rode Leger goed georganiseerd was en werd ondersteund door lokale partizanen. Gevechten langs de spoorlijn waren vaak hevig, en het terrein, bestaande uit eindeloze bossen en barre winters, maakte militaire operaties uiterst moeilijk.

Amerikaanse troepen paraderen in Vladivostok, augustus 1918

Een bijzonder berucht incident was de slag om Khabarovsk in 1919, waar Amerikaanse troepen werden aangevallen door een gecombineerde strijdmacht van Bolsjewieken en partizanen. Ondanks hun moderne wapens en training konden de Amerikanen slechts met moeite standhouden, wat de kwetsbaarheid van hun positie aantoonde.

Binnenlandse problemen en onduidelijke doelen

De Amerikaanse troepen leden niet alleen aan gevechten en extreme weersomstandigheden, maar ook aan demotivatie. Veel soldaten begrepen niet waarom ze in Rusland waren. Ze voelden zich afgesneden van de buitenwereld en zagen geen tastbaar doel in hun aanwezigheid. Brieven van soldaten beschrijven hoe velen twijfelden aan de legitimiteit van hun missie en klaagden over slechte leiding.

Ondertussen bleven de Bolsjewieken hun controle uitbreiden. Ze profiteerden van hun vastberadenheid en de verdeeldheid onder de Witten en de geallieerde troepen. De Amerikaanse interventie was uiteindelijk een druppel op een gloeiende plaat in een veel groter conflict waarin de Bolsjewieken sterker uit de strijd kwamen.

Deze fase van de interventie illustreert niet alleen de complexiteit van de Russische Burgeroorlog, maar ook de moeilijkheden waarmee buitenlandse mogendheden werden geconfronteerd toen ze zich mengden in een binnenlands conflict dat ze niet volledig begrepen.

De terugtrekking uit Rusland

Tegen 1919 werd duidelijk dat de interventie geen groot succes zou worden. De Bolsjewieken consolideerden hun macht en de geallieerden hadden weinig vooruitgang geboekt. Bovendien was er weinig politieke steun in de VS voor het blijven inzetten van troepen in een verre en obscure oorlog.

De Amerikaanse soldaten werden geleidelijk teruggetrokken, maar de missie liet een bittere nasmaak achter. Velen voelden zich in de steek gelaten door hun leiders en vroegen zich af waarom ze in de eerste plaats waren gestuurd.